Science and Education
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu
<p>The scientific journal “Science and Education” is an open-access journal and the main task of the journal is to highlight the achievements, problems, and prospects of science and education, in particular, the history and stages of development of science and education in Uzbekistan, development paths, scientists who have made a great contribution to science and education in Central Asia, as well as in world science and education. Also the goal of the scientific journal “Science and Education” is to inform the scientific community about the problems of improving research and innovation in this area, to further increase the interest of the younger generation in science and education, and to express the scientific views of experts and scientists.</p>Open Science LLCen-USScience and Education2181-0842Bolalarda trombozning kechki asoratlari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7594
Trombozning asoratlaridan biri posttrombotik sindrom (PTS) bo‘lib, u yuqori trombotsitozdan keyin paydo bo‘lishi mumkin. PTS ning asosiy belgilari shish, og‘riq, varikoz tomirlar kengayishi, og‘ir holatlarda - oshqozon yarasi rivojlanishi mumkin. Trombozdan keyin PTS rivojlanishida bolalar azob chekishini hisobga olsak ko‘p yillar davomida turli jismoniy va ijtimoiy oqibatlardan PTSni o‘z vaqtida aniqlash va oldini olish muammolari juda muhim vazifadir.Tromboz va tromboflebit “kattalar” kasalliklari degan fikr mavjud. Biroq, bolalarda qon tomir patologiyalari bilan tobora ko‘proq duch kelishmoqda. Buning sabablari juda ko‘p - tug‘ma anomaliyalar, qon tomirlari shikastlanishlari, surunkali yurak-qon tomir kasalliklari va boshqalar.Bolalardagi tromboz ham, tromboflebit ham jiddiy asoratlar, jumladan o‘limga tahdid soladigan xavfli kasalliklardir. Ammo, agar patologiya o‘z vaqtida aniqlansa, davolanishni konservativ terapiya bilan cheklash va bolaning sog‘lig‘ini tiklash uchun barcha imkoniyatlar mavjud. Lutfulla Saydullayevich MaxmonovFeruza Xaydarovna MamatkulovaXizir O‘ktam o‘g‘li ShermatovDiyorbek Xusan o‘g‘li Azzamov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664815Methodology of clinical thinking formation in the study of phthisiology
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7595
Master degree of Samarkand State Medical UniversityNargiza Toirjonovna MamatovaAbduvaliy Abdukhakimovich AshurovBakhrombek Abduvaliyevich Abdukhakimov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26641620Gemofiliya bilan bemorlarda bo‘g‘im artropatiyasini jarroxlik yo‘lda davolashning usullari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7596
Gemofiliyaning eng xarakterli, eng o‘ziga xos va og‘ir ko‘rinishlaridan biri gemartrozdir. Ularning debyut hayotning birinchi oylari uchun xosdir, natijada jarohatlar va bemorning hayoti davomida namoyon bo‘ladi. Bu kasallik uchun sinovial membranada, suyak to‘qimasiga muntazam qon ivish omili yetishmovchiligi fonida bo‘g‘imlarga qon quyilishi o‘ziga xos belgilarning paydo bo‘lishiga olib keladi. Barcha holatlarda yallig‘lanish belgilari kuzatiladi. sinovial membrana, keyinchalik surunkali holatga o‘tish bilan gipertrofik sinovit rivojlanadi. Kerakli gemostatik va simptomatik terapiya bo‘lmasa, progressiv holat kuzatiladi va to‘qimalarning degradatsiyasi va yuqoridagi jarayonlar natijasida gemofilik artropatiyaning rivojlanishi. Feruza Хaydarovna MamatkulovaBaxtiyor AbdullayevSaddam Ergashov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26642127Ko‘p sonli miyelom kasalligida dasturlangan davolashda autologik gemotopoetik o‘zak hujayralarni transplantatsiyasi
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7597
Innovatsion texnologiyalarni klinik amaliyotga tatbiq etish. Miyelom kasalligida terapiya usullari oshirish orqali davolash samaradorligini 58% gacha oshirdi. Shu bilan birga, miyelom kasalligi yuqori xavf guruxi hisoblanadi va murakkab terapevtik muammoni ifodalaydi va juda past omon qolish darajasi bilan tavsiflanadi. L.S.MaxmonovIbroxim ErgashevAvazxon Eshonov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26642835O‘tkir miyeloblastik leykemiya bilan og‘rigan bemorlarda homiladorlikni olib borish
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7598
Leykemiya va homiladorlikning birga kelishi kam uchraydigan holatlardan biri hisoblanadi. Bemorlarning og‘ir ahvoli, hayz davrining buzilishi va tuxumdonlar sohasidagi leykemiya infiltrati leykemiyada homiladorlikning riovjlanishiga to‘sqinlik qiluvchi omillar hisoblanadi. Asrlar davomida o‘tkir miyeloblastik leykemiyada (O‘ML) xomiladolik davrida ximiya terapiya va qon tarkibiy qismlarini quyish orqali homiladorlikni tug‘ilishgacha uzaytirish mumkin edi. Hozirgi vaqtda umumiy qabul qilingan yondashuvga ko‘ra, birinchi trimestrda O‘ML tashxisi qo‘yilganda, homiladorlikning to‘xtatilishi tibbiy sabablarga ko‘ra ko‘rsatiladi, homiladorlikning ikkinchi trimestrda va uchinchi trimestrning dastlabki bosqichlarida (33-34 yoshgacha) hafta) O‘ML ning induksion kimyoterapiyasi (IXT) homiladorlik davrida homilador bo‘lmagan ayollar bilan bir xil dozalarda va keyinroq amalga oshiriladi. Feruza Хaydarovna MamatkulovaNilufar HolmurodovaAsilabonu XolmurodovaDilnura Ergasheva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26643643Jigar kasalliklarida anemik sindrom
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7599
Hozirgi vaqtda anemiya muammosi surunkali diffuz jigar kasalliklari bilan og‘rigan bemorlarni davolashda juda dolzarbdir. Surunkali jigar kasalligida anemiya rivojlanish mexanizmlarini aniqlash qizil qon tanachalaridagi patologik o‘zgar ishlarni va jigarning asosiy kasalliklarini o‘z vaqtida tashxislash, tuzatish va rivojlanishining oldini olish uchun juda muhimdir. Jigar kasalliklari bilan og‘rigan bemorda anemiya klinik jihatdan ahamiyatli, ammo ko‘pincha e’tibordan chetda qoladigan klinik xususiyat bo‘lib, gipoksik sindromning rivojlanishi tufayli kasalliklarning kechishini og‘irlashtiradi. Bemorlarda kamqonlikning sabablari jigar yetishmovchiligi, faoliyatining buzilishi hisoblanadi, splenomegali, qizilo‘ngachning varikoz tomirlaridan qon ketish (VQK), temir almashinuvining buzilishi, folat kislotasi, vitamin V12, spirtli ichimliklar va giyohvand moddalarning toksik ta’siri. Feruza Хaydarovna MamatkulovaAsadbek XidirovFiruzjon Nizomov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26644450Сохранение лицевого нерва при хирургии опухолей мостомозжечкового угла: ключевые прогностические факторы
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7600
<p>Цель: Изучить хирургические результаты и прогностические факторы, влияющие на сохранение лицевого нерва у пациентов, перенесших операцию по удалению опухолей мостомозжечкового угла (ММУ). Методы: Проведен ретроспективный анализ 80 пациентов, перенесших хирургическое лечение опухолей ММУ в течение десяти лет. В когорту вошли 65 пациентов (81,3%) с вестибулярной шванномой (ВС), 8 (10%) с менингиомой и 7 (8,8%) с<br />эпидермоидной опухолью. Дооперационная функция лицевого нерва оценивалась по шкале House-Brackmann. В большинстве случаев использовался интраоперационный мониторинг лицевого нерва. Результаты: До операции парез лицевого нерва наблюдался только у 17 пациентов (21,3%) и только 1 степени, выраженные нарушения отсутствовали. Кроме того, снижение слуха отмечалось у примерно 60 пациентов (75%), тиннитус - у 48 пациентов (60%), головокружение - у 40 пациентов (50%). Заключение: Размер опухоли, степень её удаления и интраоперационный мониторинг существенно влияют на сохранение лицевого нерва при хирургии опухолей ММУ. Данные подчеркивают важность хирургического планирования и интраоперационной стратегии для оптимизации исходов лечения.</p>Дилшод Найимович ХоджиметовУлугбек Мксудович АсадуллаевЖахонгир Боходирович ЯкубовАсадбек Темурович БойкуловФазлиддин Холмуминович ОкбоевАликул Мельтошевич Вохидов
Copyright (c) 2025 Science and Education
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26645156Calculation of currents and pollution of water bodies based on mathematical modeling of geofiltration
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7601
This study presents an integrated approach to modeling groundwater flow and pollutant transport using geofiltration principles and numerical simulation techniques. The research is focused on predicting the movement and concentration of contaminants - specifically nitrate and cadmium - within heterogeneous aquifer systems. A coupled MODFLOW-MT3DMS model was developed to simulate flow dynamics and reactive solute transport, incorporating parameters such as hydraulic conductivity, porosity, dispersivity, and degradation rates. The model was validated with field data and supported by GIS-based spatial analysis.Monte Carlo simulations were used to assess parameter sensitivity and uncertainty, revealing strong dependencies between aquifer properties and pollution plume behavior. The results indicated that the contaminant concentrations exceeded WHO standards in vulnerable zones, particularly near agricultural and industrial discharge points. Scenario modeling of remediation strategies, including reactive barriers and pump-and-treat systems, demonstrated significant potential for plume containment and concentration reduction. This research underscores the importance of geofiltration modeling as a decision-support tool for groundwater protection and sustainable environmental management, particularly in arid and semi-arid regions facing growing water quality challenges. Rustamjon Baxtiyorjon ugli Nasridinov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26645765Quyosh batareyalarining ilmiy tahlili va kelajakdagi imkoniyatlari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7602
Ushbu maqolada quyosh batareyalarining ishlash prinsipi, energetik samaradorligi va kelajakdagi rivojlanish istiqbollari tahlil qilinadi. Fotoelektrik hodisaning fizik asoslari, quyosh panellarining turli turlari va ularning ekologik hamda iqtisodiy afzalliklari muhokama qilinadi. Ushbu maqolada quyosh panellarining ishlash mexanizmlari va ularning samaradorligi muhokama qilinadi. Sanjaridin Xolmuminovich ZoirovXayrulla Lutfullo o‘g‘li NarzullayevMarjona Olimjon qizi Jumaboyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26646670Повышение эффективности фильтрации электрофильтрами для очистки промышленных газовых выбросов с целью энергосбережения с использованием интеллектуальной системы управления
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7603
В данной статье рассматриваются вопросы сокращения выбросов газов промышленными предприятиями в атмосферу и повышения эффективности работы электрофильтров. Анализируются принципы работы электрофильтров, их энергопотребление и факторы, влияющие на эффективность. Также обсуждаются возможности снижения энергопотребления электрофильтров и повышения эффективности фильтрации путем внедрения интеллектуальных систем управления. Результаты исследования показывают, что автоматизированные системы контроля, использующие технологии искусственного интеллекта, позволяют снизить энергопотребление электрофильтров и повысить эффективность улавливания частиц. Статья содержит рекомендации по решению экологических проблем на промышленных предприятиях и совершенствованию стратегий энергосбережения. Иброхимхон Саиджамол угли ЖалоловДиёрбек Якубович ТурсунсаитовДиёрбек Исломжон угли АбдужалиловДиёрбек Наджмиддин угли Насердинов
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26647177Проектирование информационной базы для интеллектуальной среды
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7604
В статье рассмотрены теоретические и прикладные основы проектирования информационной базы как ключевого компонента интеллектуальной среды. Проведен сравнительный анализ зарубежного и отечественного опыта в области организации баз данных, применяемых в интеллектуальных системах. Основное внимание уделено современным подходам, основанным на онтологиях, семантической обработке и интеграции с алгоритмами машинного обучения. Разработана концептуальная модель информационной базы, адаптированная к условиям Узбекистана, с учетом специфики национальной инфраструктуры и цифровой трансформации. Приведены рекомендации по внедрению таких решений в научно-образовательную и управленческую практику. Полученные результаты могут служить основой для дальнейших исследований и практической реализации интеллектуальных платформ. Хикматилло Акмалжон угли ОстанакуловНаучный руководитель: Хаитмурод Ишмуминович Джабборов
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26647887Xonandalik uslubiyoti asoslari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7605
Ushbu maqolada xonandalik san’atining nazariy va amaliy asoslari, uning tarixiy rivojlanishi, zamonaviy xonandalik uslubiyotining yo‘nalishlari hamda professional xonandalik mahoratini oshirish yo‘llari tahlil qilingan. Maqolada ovoz apparatining anatomik-fiziologik xususiyatlari, ovoz imkoniyatlarini rivojlantirish usullari, nafas olish texnikasi va ovoz ustida ishlash metodikasi yoritilgan. Shuningdek, xonandalik san’atini o‘qitish jarayonida qo‘llaniladigan pedagogik yondashuvlar, zamonaviy ta’lim uslublari, klassik va zamonaviy xonandalik maktablari hamda ularning o‘ziga xos xususiyatlari batafil ko‘rib chiqilgan. Maqola xonandalik bo‘yicha mutaxassislar, vokal pedagoglar, musiqa o‘qituvchilari va xonandalik san’atiga qiziquvchilar uchun mo‘ljallangan. Bobirshox Gaybulloyevich Nurullayev
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26648895Fоrtepiаnо, rоyаl vа оrgаn chоlg‘u asboblаrining ijrо texnоlоgiyаlаri
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7606
Ushbu maqolada klavishali cholg‘u asboblar oilasiga mansub fortepiаno, royаl va orgаnning ijro texnologiyalari tahlil qilingan. Har bir cholg‘u asbobining tovush hosil qilish mexanizmi, o‘ziga xos ijro texnikasi, pedal boshqaruv tizimlari va ijrochilik mahoratini shakllantirish usullari tavsiflab berilgan. Shuningdek, mazkur asboblarning o‘zaro o‘xshash va farqli jihatlari taqqoslangan, ularning zamonaviy ijrochilik san’atidagi o‘rni ko‘rsatib o‘tilgan. Maqola klavishali cholg‘u asboblar bo‘yicha mutaxassislar, sozandalar va musiqa o‘qituvchilari uchun mo‘ljallangan. Klavishali cholg‘u asboblar orasida fortepiаno, royаl va orgаn alohida o‘rin tutadi. Fortepiano, royal va organ - klaviaturali cholgʻu asboblari bo‘lib, har biri o‘ziga xos ijro texnologiyasiga ega. Fortepiano ixcham tuzilishga ega bo‘lib, unda barmoq harakatlarining aniqligi, dinamikani nazorat qilish va pedal texnikasi katta ahamiyatga ega. Nodira Karimovna Nurullayeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-266496101Yevropa kompozitorlarida ijro uslublarining murakkab stilistik kompozitsiyalari texnologiyasi
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7607
Ushbu maqola Yevropa akademik musiqa an’anasidagi murakkab stilistik kompozitsiyalarning ijro uslublari va texnologiyalarini tahlil qiladi. Barokko davridan to zamonaviy davrga qadar kompozitorlar tomonidan qo‘llanilgan turli uslublar, texnikalar va ularning rivojlanish tarixi ko‘rib chiqiladi. Maqolada kompozitsiya texnologiyalarining ijro amaliyotiga ta’siri, ijrochilik san’atining rivojlanishi hamda musiqiy asarlarning interpretatsiya xususiyatlari muhokama qilinadi. Shuningdek, mualliflik uslubi, milliy maktablar an’analari va zamonaviy texnologiyalarning klassik musiqa ijrochiligi bilan o‘zaro aloqasi tahlil etiladi. Nozima Qudratovna Nurullayeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664102107Sharq tasviriy sanʼatida miniatyura maktablarining rivoji va ahamiyati
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7608
Ushbu maqola Sharq tasviriy sanʼati tarixidagi miniatyura maktablarining shakllanishi, rivojlanishi va ularning madaniy ahamiyatini tahlil qiladi. Maqolada Eron, Markaziy Osiyo, Hindiston va Usmonli imperiya hududlarida shakllangan asosiy miniatyura maktablari, ularning badiiy xususiyatlari, usublari va texnik vositalari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, miniatyura sanʼatining kitob sanʼati bilan boʻlgan aloqasi, diniy va dunyoviy mavzular talqini, kompozitsion yechimlari hamda Sharq madaniyati va sanʼati rivojiga qoʻshgan hissasi tadqiq etiladi. Maqolada miniatyura maktablarining oʻziga xos xususiyatlari, ularning vaqt oʻtishi bilan transformatsiyasi va zamonaviy sanʼatga taʼsiri tahlil qilinadi. Kalit soʻzlar: miniatyura sanʼati, herat maktabi, tabriz maktabi, Buxoro maktabi, Mugʻal miniatyurasi, Usmonli miniatyura, qoʻlyozma bezaklari, kompozitsiya, rangtasvir texnikasi, ikonografiya, sharq estetikasi, islom sanʼati Mexriniso Bobirshox qizi Nurullayeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664108115Puflama cholg‘ular ijrochiligi - Klarnet
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7609
Ushbu maqola klarnet cholg‘usining puflama cholg‘ular oilasidagi o‘rni, rivojlanish tarixi, texnik va ijroviy xususiyatlarini o‘rganadi. Maqolada klarnet ijrochiligining anatomik-fiziologik asoslari, puflab chalish texnikasi, applikatura, artikulyatsiya, dinamik va tembr imkoniyatlari tahlil qilinadi. Shuningdek, klarnet ijrochiligining tarixi, uning orkestr va ansambl tarkibidagi roli, repertuar xususiyatlari hamda zamonaviy klarnet ijrochiligining tendensiyalari va rivojlanish istiqbollari tadqiq etiladi. Maqolada klarnet ijrochiligidagi turli maktablar, ularning o‘ziga xos an’analari, ijro uslublari va pedagogik yondashuvlari ham ko‘rib chiqiladi. Yaxyobek Farruxovich Nurullayev
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664116124Pedgagogikada shaxs tarbiyalanishi va rivojlanishi
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7610
Ushbu maqolada pedagogika fani doirasida shaxs tarbiyasi va rivojlanish jarayonlari tahlil qilinadi. Pedagogika insonning har tomonlama yetuk shaxs bo‘lib shakllanishiga ta’sir etuvchi asosiy omillarni o‘rganadigan fan sifatida qaraladi. Shaxs tarbiyasi va rivojlanishi oilaviy, maktabgacha, maktab va oliy ta’lim muassasalaridagi ta’lim-tarbiyaviy jarayonlar bilan uzviy bog‘liqdir. Ushbu maqolada tarbiya shakllari, rivojlanish bosqichlari hamda pedagogik yondashuvlarning ta’siri tahlil qilinadi. Pedagogik ta’limotlar asosida inson ma’naviy, intellektual va jismoniy jihatdan kamol topishi uchun zarur shart-sharoitlar va metodlar muhokama qilinadi. Bundan tashqari, maqolada zamonaviy pedagogik texnologiyalar va interaktiv usullar asosida shaxsning rivojlanishiga ko‘rsatiladigan ta’sir masalalariga ham alohida e’tibor qaratilgan. Feruzabonu Mirzohid qizi AbduqayumovaMadina AbdusalomovaDilafruz BozorovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664125129Ta’lim mazmuni
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7611
Ushbu maqolada ta’lim mazmuni mohiyati, uning shakllantirish usullari va ta’limga ta’siri haqida ma’lumotlar beriladi va muhokama qilinadi. Shuningdek, maqolada ta’lim samaradorligini oshirish yo‘llari ham yoritiladi. Malika Alijon qizi AhmedovaDilura NabijonovaXusnora AbbosxonovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664130133The goals and tasks of education
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7612
This article examines the goals and tasks of education, its role in shaping an individual’s personality, and its impact on society. Furthermore, the modern principles of education, its significance in the pedagogical process, and its influence on societal progress are discussed. Robiyaxon Axmadjon qizi AnvarjonovaSuperviser: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664134137Xalq qo‘shiqlarining tarbiyaviy ahamiyati
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7613
Mazkur maqolada O‘zbek xalq og‘zaki ijodining eng yorqin namunalaridan biri bo‘lgan xalq qo‘shiqlarining tarbiyaviy ahamiyati haqida so‘z yuritiladi. Xalq qo‘shiqlari orqali yoshlarda milliy qadriyatlarni anglash, vatanparvarlik, mehnatsevarlik, ota-onaga hurmat, yurtga sadoqat kabi fazilatlarni shakllantirish masalalari yoritiladi. Shu bilan birga, xalq qo‘shiqlarining badiiy-estetik, axloqiy va pedagogik jihatlari tahlil qilinadi. Xalq qo‘shiqlari inson hayotining turli jabhalarini qamrab olib, quvonch, g‘am, muhabbat, sadoqat, mehnat, vafo kabi his-tuyg‘ularni ifoda etadi. O‘zbek xalqining boy og‘zaki ijodi asrlar davomida xalqning turmush tarzi, urf-odatlari, ma’naviy dunyosi va axloqiy qarashlarini o‘zida mujassam etib kelgan. Zarnigor Burxon qizi Davronova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664138142Xalq qo‘shiqlaridan ta’lim jarayonida foydalanishning pedagogik imkoniyatlari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7614
Maqolada o‘zbek xalq og‘zaki ijodi namunalari, ayniqsa xalq qo‘shiqlari ta’lim-tarbiya jarayonida foydalanishning pedagogik asoslari yoritilgan. Xalq qo‘shiqlari orqali o‘quvchilarda estetik did, milliy o‘zlik, ma’naviy va axloqiy fazilatlarni shakllantirish imkoniyatlari ko‘rib chiqilgan. O‘zbek xalqi o‘zining boy og‘zaki ijodiy merosi bilan ajralib turadi. Xalq qo‘shiqlari asrlar davomida xalqning ruhiyati, ijtimoiy hayoti, orzu-umidlari, kurashi va g‘am-tashvishlarining ifodasi sifatida shakllangan. Ta’lim tizimida xalq qo‘shiqlaridan pedagogik vosita sifatida foydalanish o‘quvchilarda milliy ong, ijtimoiy faollik, badiiy did, nutqiy va musiqiy savodxonlikni rivojlantirish imkonini beradi. Zarnigor Burxon qizi Davronova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664143147Vatanparvarlik tarbiyasi tushunchasi va ahamiyati
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7615
mazkur maqolada vatanparvarlik tarbiyasi tushunchasi, uning ma’naviy-axloqiy asoslari, yosh avlodni tarbiyalashdagi o‘rni va ijtimoiy-ma’naviy hayotdagi ahamiyati yoritilgan. Shuningdek, O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan vatanparvarlik tarbiyasi tizimi, uning ta’lim muassasalarida qo‘llanilayotgan shakl va uslublari haqida fikr yuritiladi. Maqolada milliy qadriyatlar, tarixiy tajriba va zamonaviy yondashuvlar asosida vatanparvarlik tarbiyasini chuqurlashtirishning dolzarb jihatlari ochib berilgan. Vatanparvarlik tushunchasi qadimdan insoniyat hayotida muhim ahamiyat kasb etgan. Bu tushuncha jamiyatning ma’naviy-axloqiy tamoyillari bilan bevosita bog‘liq bo‘lib, inson shaxsining shakllanishi va kamolotida muhim rol o‘ynaydi. Zarnigor Burxon qizi Davronova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664148152Musiqa ta’limida pedagogik texnologiyalarni qo‘llash, innovatsion g‘oyolardan foydalanishning nazariy asoslari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7616
Ushbu maqolada musiqa ta’limida zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo‘llash va innovatsion g‘oyalardan foydalanishning nazariy asoslari ko‘rib chiqilgan. Musiqa ta’limining o‘ziga xos xususiyatlari va zamonaviy ta’lim tizimidagi o‘rni tahlil qilinib, an’anaviy va innovatsion yondashuvlarning samarali uyg‘unlashuvi masalalari yoritilgan. Maqolada musiqa ta’limidagi interfaol metodlar, raqamli texnologiyalar, masofaviy ta’lim imkoniyatlari hamda ularni qo‘llashning pedagogik-psixologik jihatlari o‘rganilgan. Shuningdek, xorijiy tajribalarni mahalliy ta’lim tizimiga moslashtirishning ilmiy-amaliy asoslari taqdim etilgan. Maqola musiqa o‘qituvchilari, metodistlar va sohaga qiziquvchi mutaxassislar uchun mo‘ljallangan. Farrux Abduraufovich Jalilov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664153157Musiqa ta’limida innovatsion g‘oyolardan foydalanish orqali metodologik qarashlarni shakllantirish
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7617
Ushbu maqola musiqa ta’limida qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan zamonaviy innovatsion usullar va yondashuvlarni chuqur tahlil qiladi. Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, xususan Virtual reallik, Sunʼiy intellekt, mobil ilovalar, bulutli texnologiyalar va kengaytirilgan reallik kabi innovatsion vositalarning musiqa ta’limidagi o‘rni va ahamiyati har tomonlama ko‘rib chiqilgan. Maqolada musiqa o‘qituvchilari va talabalar uchun mo‘ljallangan 10 ta innovatsion g‘oya tavsiya etilgan bo‘lib, ular musiqa ta’limining samaradorligini oshirish, o‘quvchilarning motivatsiyasini kuchaytirish va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan. Shuningdek, maqolada innovatsion yondashuvlarni amaliyotga tatbiq etishning samarali usullari, mavjud muammolar va ularning yechimlari ham muhokama qilinadi. Farrux Abduraufovich Jalilov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664158168Filologik ta’limda ijtimoiy-madaniy kompetentsiyalar
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7618
Zamonaviy dunyoda til o‘rganish nafaqat grammatika va leksikani o‘zlashtirish, balki boshqa madaniyatlar va jamiyatlar bilan muloqot qilish qobiliyatini rivojlantirishni ham anglatadi. Filologik ta’limning asosiy maqsadi - talabalarni nafaqat tilni chuqur bilish bilan, balki ijtimoiy-madaniy kompetentsiyalar bilan ham ta’minlashdir. Bu kompetentsiyalar tilni faqat til sifatida emas, balki madaniyat va jamiyatning ajralmas qismi sifatida anglash va qo‘llash qobiliyatini o‘z ichiga oladi. Durdona Nodirbek qizi QambaraliyevaIlmiy rahbar: Mavjuda Mardievna Bolibekova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664169171Musiqa savodi faoliyatida multimedia vositalaridan foydalanishning amaliy ahamiyati
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7619
Mazkur maqolada musiqa savodini shakllantirish va rivojlantirish jarayonida multimedia vositalaridan foydalanishning ahamiyati yoritilgan. Maqolada multimedia vositalarining afzalliklari, ularning musiqa savodxonligini oshirishdagi funksional vazifalari hamda amaliyotda qo‘llanilish tajribalari haqida so‘z yuritiladi. Ushbu annotatsiyada aynan musiqa savodi darslarida multimedia vositalaridan foydalanishning amaliy ahamiyati, ularning pedagogik imkoniyatlari va natijadorligi yoritib beriladi. Musiqa savodi darslarida bunday vositalardan foydalanish orqali o‘quvchilarning musiqiy eshitish, tahlil qilish, eslab qolish va ijodiy fikrlash qobiliyatlari sezilarli darajada oshadi. An’anaviy dars metodikasi bilan solishtirilganda, multimedia yondashuvi interaktivlik, didaktiklik va vizual yondashuv orqali o‘quv jarayonini jonlantiradi. Islom Ilxom o‘g‘li Axtamov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664172177Maktabgacha ta’limda musiqa mashg‘ulotlarini tashkil etishning o‘ziga xos xususiyatlari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7620
Ushbu maqolada maktabgacha ta’lim muassasalarida musiqa mashg‘ulotlarini tashkil etish, ularning mazmun-mohiyati, bolalar tarbiyasidagi o‘rni hamda metodik yondashuvlar haqida fikr yuritiladi. Musiqa mashg‘ulotlarining pedagogik-psixologik asoslari, yosh xususiyatlarini inobatga olgan holda mashg‘ulotlarni rejalashtirish, ijodiy faoliyatni rivojlantirishda musiqaning roli yoritiladi. Maktabgacha yoshdagi bolalarda musiqaga nisbatan qiziqish kuchli bo‘ladi, ular ritmga mos harakatlanadilar, qo‘shiq kuylashga intiladilar. Shu sababli maktabgacha ta’limda musiqa mashg‘ulotlarining tashkil etilishi va sifati bolalarning har tomonlama rivojida muhim o‘rin tutadi. Islom Ilxom o‘g‘li Axtamov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664178183Basis and tasks of civic education
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7621
This article outlines the main tasks of civic education, such as the formation of moral values, participation in social activities, and strengthening the spirit of loyalty to national values. It also discusses the methods of implementing civic education in modern education systems. This article also expresses its views on the contribution of civic education not only to the development of the individual, but also to the development of society. As a result, civic education serves as a necessary basis for the active participation of each person in social life. Shoxsanam Azizbek qizi IsroilovaMalika QobiljonovaNavro‘za MadaminovaSuperviser: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-26641841887-sinf Anton Pavlovich Chexov “Xameleon” mavzusini o‘qitish bo‘yicha metodik tavsiyalar
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7622
Mazkur metodik tavsiyalar “Anton Pavlovich Chexov Xameleon” nomli fan mavzusi doirasida o‘qituvchilarga mo‘ljallangan bo‘lib, o‘quvchilarga Anton Chexovning “Xameleon” hikoyasining mazmuni, syujeti va asosiy gʻoyalarini tushuntirish, shuningdek, hikoyaning ijtimoiy tanqidiy mazmunini anglash va talqin qilishda yordam beradi. Ushbu tavsiyalar, o‘quvchilarning adabiyotga bo‘lgan qiziqishini oshirish, ularni hikoya tarkibini tahlil qilishga undashga qaratilgan. Asilbek Sherali o‘gʻli Jo‘rayev
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664189194Tarbiyaning umumiy metodlari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7623
Ushbu maqolada tarbiya metodlarini pedagogik jarayonda o‘quvchilarni ma’naviy, axloqiy, intellektual, estetik va jismoniy jihatdan tarbiyalashda qo‘llanilishi, insonning jamiyatda yashashi uchun zarur bo‘lgan xususiyatlarni shakllanishida amaliy yordam ko‘rsatishi bayon etilgan. Moxinur Akromjon qizi KarimovaRayhona AnvarovaSevinch IlhomovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664195199Mehnat tarbiyasi va uning inson kamolotidagi o‘rni
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7624
Maqolada mehnat tarbiyasining inson shaxsini shakllantirishdagi o‘rni, uning asosiy maqsad va vazifalari, amalga oshirish yo‘llari yoritiladi. Mehnat tarbiyasining oilada, ta’lim muassasalarida va jamiyatda tutgan o‘rni hamda uning jismoniy, aqliy va axloqiy rivojlanishga ta’siri tahlil qilinadi. Shuningdek, zamonaviy yondashuvlar va innovatsion metodlar haqida ham fikr yuritiladi. Moxlaroyim Jaloliddin qizi MadaminovaHavohon NurmuhammadovaMohlaroy To‘lqinboyevaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664200202Sharq va G‘arb san’atining uyg‘nligida Buxoro musiqasining o‘rni
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7625
Sharq va G‘arb madaniyatlari o‘rtasidagi aloqalar tarixan uzoq va murakkab jarayonlarda shakllangan. Musiqa esa bu ikki dunyo tamaddunini bog‘lovchi eng nafis ko‘priklardan biridir. Ayniqsa, Markaziy Osiyo hududida, xususan Buxoroda bu uyg‘unlik yaqqol namoyon bo‘lgan. Buxoro musiqasi - bu Sharq va G‘arb madaniyatlari orasidagi tabiiy ko‘prikdir. Uning o‘ziga xosligi, murakkabligi va go‘zalligi turli madaniy qatlamlarni birlashtirib, insoniyatning umumiy san’at merosiga muhim hissa qo‘shmoqda. Bugungi kunda ham bu musiqiy an’analarni asrab-avaylash va zamonaviy ruhda davom ettirish - san’atning xalqaro uyg‘unligiga xizmat qiluvchi muhim omillardan biridir. Madina Zokirovna Islomova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664203208O‘qituvchilarning kasbiy kompetentligi rivojlantirishida musiqa fanining o‘rni
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7627
Mazkur maqolada musiqa o‘qituvchilarining kasbiy kompetentligini rivojlantirishda amaliy fanlarning o‘rni va ahamiyati tahlil etilgan. Musiqa o‘qituvchilari nafaqat nazariy bilimlarni, balki amaliy mashg‘ulotlar va ijro etish ko‘nikmalarini ham egallashlari kerak. Amaliy fanlar orqali o‘qituvchilar musiqiy asarlarni tahlil qilish, ijro etish, vokal va instrumental mashqlarni amalga oshirish, improvizatsiya va kompozitsiya bo‘yicha ko‘nikmalarini rivojlantiradilar. Shuningdek, musiqiy texnologiyalardan samarali foydalanish va pedagogik metodlarni rivojlantirish orqali o‘qituvchilarning kasbiy malakalarini oshirishga imkon yaratadi. Madina Zokirovna Islomova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664209213O‘quvchilarda xalq musiqasi orqali estetik didni rivojlantirish
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7628
Ushbu maqola bolalar musiqa va san’at maktablari o‘quvchilarida xalq musiqasi orqali estetik didni rivojlantirishning pedagogik usullarini tahlil qiladi. Xalq musiqasining estetik jihatdan ta’siri, uning musiqiy madaniyat, badiiy tasavvur va milliy qadriyatlarni anglashdagi o‘rni ko‘rsatilgan. Maqolada estetik didni rivojlantirishda xalq musiqasining pedagogik ahamiyati va uning turli usullar orqali amalga oshirilishi, xususan, musiqiy tinglash, ijro etish, musiqiy-madaniy kontekstda o‘qitish kabi pedagogik yondashuvlar taqdim etilgan. Xalq musiqasi orqali o‘quvchilarning musiqiy sezgilari va estetik qobiliyatlarini rivojlantirish uchun samarali usullar tavsiya etilgan. Madina Zokirovna Islomova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664214218Процессе обучения игре на скрипке у старших школьников и развитие навыков апликатуры
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7629
Воспроизведение каждой ноты и каждого звука - это не просто механический процесс, но и возможность передать эмоции, выразить себя и погрузить слушателей в уникальный музыкальный мир. развитие аппликатурных навыков у старших школьников является важнейшей составляющей их музыкального роста. Систематическая работа, осознанный подход к выбору аппликатур и грамотное педагогическое руководство позволяют сформировать уверенного, техничного и музыкального скрипача. Совершенствуя навыки игры, ученик не только осваивает инструмент, но и развивает свои личностные качества: усидчивость, внимание к деталям и художественное мышление. Мадина Закировна Исламова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664219224Fortepiano ijrochiligi taʼlimining hozirgi holati
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7630
Ushbu maqolada fortepiano ijrochiligi taʼlimining hozirgi holati tahlil qilinadi. Unda sohadagi mavjud muammolar, taʼlim mazmunining takomillashuvi, zamonaviy pedagogik yondashuvlar va xalqaro tajribaning ahamiyati yoritilgan. Shuningdek, fortepiano ijrochiligida iqtidorli yoshlarni aniqlash va ularni qo‘llab-quvvatlash masalalari ilmiy-nazariy asosda ko‘rib chiqilgan. Fortepiano musiqa maktablari, kollejlar, konservatoriyalar va san’at institutlarida asosiy o‘quv yo‘nalishlaridan biri sifatida o‘qitiladi. Ushbu cholg‘u asbobi orqali o‘quvchilar nafaqat texnik mahoratni, balki musiqiy tafakkur, ifoda va ijodiy yondashuvni ham o‘zlashtiradilar. Fortepiano ijrochiligi taʼlimining hozirgi holati uzluksiz takomillashuv, metodik yondashuvlar yangilanishi, pedagogik innovatsiyalarning kirib kelishi bilan ajralib turadi. Go‘zal Aktam qizi Madjidova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664225230Fortepiano ta’limining bolalar musiqa maktablaridagi o‘rni
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7631
Fortepiano ta’limining bolalar musiqa maktablaridagi o‘rni muhim ahamiyatga ega. Fortepiano o‘qitish, nafaqat musiqiy mahoratni rivojlantiradi, balki yosh avlodning umumiy intellektual va emotsional rivojlanishiga, ijodiy fikrlashini shakllantirishga katta yordam beradi. Mustaqillik yillarida bu soha yanada rivojlanib, zamonaviy pedagogik yondashuvlar, metodikalar va texnologiyalar orqali fortepiano ta’limining samaradorligini oshirish bo‘yicha jiddiy ishlarga erishildi. Mazkur maqolada O‘zbekistonda bolalar musiqa maktablarida fortepiano ta’limining o‘rni va uning yosh avlodni musiqa madaniyati bilan tanishtirishdagi roli tahlil qilinadi. Maqola fortepiano ta’limining pedagogik metodlari, bolalar musiqa maktablarida fortepiano o‘qitishdagi amaliyotlar va mavjud muammolarni o‘rganishga qaratilgan. Go‘zal Aktam qizi Madjidova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664231236Fortepiano ta’limida zamonaviy pedagogik texnologiyalar
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7632
Ushbu maqolada fortepiano ta’limida zamonaviy pedagogik texnologiyalarning roli, ularning mazmuni, amaliy qo‘llanilishi va samaradorligi haqida fikr yuritiladi. Fortepiano darslari avvallari faqat amaliy mashg‘ulotlar orqali o‘rgatilgan bo‘lsa, bugungi kunda ularni onlayn darslar, video darsliklar, interaktiv dasturlar va raqamli simulyatorlar orqali o‘rgatish imkoniyati mavjud. Ushbu maqolada fortepiano ta’limiga joriy etilayotgan zamonaviy pedagogik texnologiyalarning mohiyati, ularning afzalliklari va qo‘llanilish mexanizmlari tahlil qilinadi. Fortepiano ta’limida zamonaviy pedagogik texnologiyalarni joriy etish ta’lim jarayonini tubdan o‘zgartirmoqda. Bu texnologiyalar orqali o‘quvchilarning faolligi, musiqaga qiziqishi va ijodiy fikrlash qobiliyatlari oshmoqda. Go‘zal Aktam qizi Madjidova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664237241Fizik masalalarni yechishda matematikaning tatbiqi
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7633
Ushbu maqolada ba’zi fizikaviy masalalarni yechishda matematikaning tatbiqlari keltirib o‘tilgan. Fizikaviy masalalarni matematik terminlar orqali tafsivlash va matematikani fizik jarayonlarni o‘rganish jarayonlariga qo‘llash orqali ta’lim samaradorligini oshirishga erishish haqida tavsiyalar berib o‘tilgan. Nasriddin RaximovIlyos Shoqosimov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664242245O‘quvchilarning aqliy tarbiyasi
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7634
Ta’lim-tarbiya inson kamolotining asosiy yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, aqliy tarbiya esa unga mustahkam asos yaratadi. Aqliy tarbiya - o‘quvchilarning fikrlash qobiliyatini rivojlantirish, ilm-fanga bo‘lgan qiziqishini oshirish va hayotiy muammolarni hal qilishga o‘rgatish jarayonidir. Ushbu maqolada o‘quvchilarning aqliy tarbiyasi muhimligi, usullari va natijalari haqida so‘z yuritamiz. Robiyabonu Akmaljon qizi MaxammadjonovaShaxloxon Baxtiyorjon qizi MaxammadjonovaIlmiy maslahatchi M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664246250Civic education
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7635
Civic education plays a crucial role in helping individuals understand their rights and responsibilities within society. This article highlights aspects that encourage young generations to develop civic awareness, respect state symbols, and remain loyal to national values. Shaxloxon Baxtiyorjon qizi MaxammadjonovaFeruzaxon ErgashevaRobiyabonu MaxammadjonovaSuperviser: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664251254Oila tarbiyasi asoslari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7636
Oila inson hayotining ajralmas qismi bo‘lib, jamiyatning mustahkam bo‘g‘ini hisoblanadi. Farzandning ma’naviy va axloqiy kamoloti, uning kelajagi avvalo oilada shakllanadi. Yoshlarni tarbiyalashda esa axloqiy mehnat tarbiyasi, nafosat tarbiyasi, oila tarbiyasi, insonning shaxsiy gigienasi, xalqlar o‘rtasidagi do‘stlik, hamkorlik haqidagi tushunchalar katta ahamiyatga egadir. Shu boisdan oilaviy tarbiyaning ilmiy asoslarini o‘rganish va amaliyotga tadbiq etish muhim amaliyot hisoblanadi. Ushbu maqolada oila tarbiyasi asoslariga batafsil to‘xtalib o‘tiladi. Mubinabonu Ravshanbek qizi NasriddinovaOygul MurodovaUlugʻbek EgamberdiyevIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664255259Tarbiya jarayonining mohiyati va mazmuni
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7637
Ushbu maqolada tarbiya jarayonining mohiyati, mazmuni va uning ijtimoiy-pedagogik ahamiyati yoritiladi. Tarbiya inson shaxsini shakllantirish, uni jamiyatga foydali bo‘lgan komil inson sifatida kamol toptirishdagi asosiy vosita sifatida ko‘rib chiqiladi. Dildora Xayotbek qizi O‘rishaliyevaMarziya Avazbek qizi AbdumalikovaMadina Maxmudjon qizi AbdurasulovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664260264Noto‘liq oilaning jamiyatdagi o‘rni va psixologik ta’siri
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7638
Mazkur maqolada zamonaviy psixologiyada noto‘liq oilalarning jamiyatdagi o‘rni, bolalar rivojlanishiga ta’siri va psixologik oqibatlari o‘rganiladi. Noto‘liq oila - bu farzandlardan biri yoki bir nechtasi ota-onaning faqat bittasi bilan yashaydigan oiladir. Bu holat turli sabablar, jumladan ajrashuv, ota-onalardan birining vafoti yoki nikohsiz tug‘ilgan farzandlar sababli yuzaga keladi. Maqolada asosiy e’tibor bunday oilalarda voyaga yetayotgan bolalarning emotsional holati, shaxsiy rivojlanishi, o‘zini anglash darajasi va ijtimoiy moslashuviga qaratilgan. Psixologik tadqiqotlar, statistik ma’lumotlar va olimlarning qarashlariga ko‘ra noto‘liq oilalarda uchraydigan asosiy muammolar tahlil qilinadi. Shuningdek, psixologik yordam mexanizmlari va ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash choralarining ahamiyati ham yoritilgan. Guzal Xolmuhammad qizi Rustamova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664265269O‘quvchilarning aqliy tarbiyasi
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7639
Ushbu maqolada o‘quvchilarning aqliy tarbiyasi, tarbiyaviy va ilmiy dunyoqarashi, ularning aqliy salohiyatini oshirish usullari yoritib beriladi. Sadoqat Shoyatbek qizi ShuxratbekovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664270274Sharq va G‘arb xalqlari musiqa madaniyatining o‘zaro integeratsiyasi jarayonlari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7640
O‘qituvchining vazifasi nafaqat kichik yoshdagi maktab o‘quvchilari o‘rtasidagi ziddiyatli vaziyatlarni hal qilish, balki ularni oldini olishga harakat qilishdir. Buning uchun siz ularning paydo bo‘lishining asosiy sabablarini bilish kerak. Buyuk Ipak yo‘li nafaqat ipak, ziravorlar, qimmatbaho metallar, minerallar, hunarmandchilik, arxitektura va rasm kabi mahsulotlarni eksport qilish yo‘li bo‘lib xizmat qilgan, balki teatr tomoshalari, raqs va musiqa san’ati kabi madaniy almashinuvlarni ham amalga oshirgan. Dinlarning tarqalishida, ayniqsa islom dinining tarqalishida Buyuk Ipak yo‘li ham muhim rol o‘ynagan. Mavrigixonlik Turkmanistonning Mari shaxrida paydo bo‘ldi. Dilshodjon Doniyor o‘g‘li Davronov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664275280Vokal musiqasining tabiati va nazariyasida sintez muammosi va tizimini tadqiq qilish
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7641
Vokal ijrochiligida vokal janri muhim o‘rinni egallaydi. Shu bilan birga, uzoq vaqt davomida uni ilmiy tushunish birinchi navbatda uning amaliy maqsadi bilan bog‘liq edi, ya’ni vokal janri o‘quv ishi sifatida qaraldi. Hozirgacha sof janr kategoriyasi sifatida “vokalis” tushunchasining mazmuni ochib berilmagan; kontsert faoliyati jarayonida badiiy hodisa sifatida ta’lim vokal va vokal janrining tuzilishi va semantikasi o‘rganilmagan. O‘zbek musiqashunosligida boshqa tadqiqot mavzulari bilan bog‘liq tarqoq ma’lumotlar mavjud bo‘lgan ta’lim vokalizatsiyasiga ustunlik beriladi. Ular orasida bel kanto sanʼati va uning italyan operasi va vokal ijrochiligining rivojlanishidagi oʻrnini oʻrganuvchi asarlarga ustuvor ahamiyat beriladi. Shodiyona Azizovna Erkinova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664281288Sudlar tomonidan xodimlar mehnat huquqlarining himoya qilinishi
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7642
Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasi sud tizimi orqali xodimlarning mehnat huquqlarini himoya qilishning huquqiy asoslari, amaliy mexanizmlari va mavjud muammolari tahlil qilinadi. Xususan, yakka mehnat nizolarini ko‘rib chiqish tartibi, sudlarning vakolatlari, ish beruvchilar va xodimlar o‘rtasidagi huquqiy munosabatlarda sudlarning roli yoritiladi. Shuningdek, xalqaro mehnat standardlari va milliy qonunchilik o‘rtasidagi uyg‘unlik, sud qarorlarining adolat va qonuniylik tamoyillariga muvofiqligi muhokama qilinadi. Maqolada xodimlarning huquqiy savodxonligini oshirish, sud orqali huquqlarni tiklash mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha takliflar ilgari suriladi. Raximabonu Ro‘ziyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664289294Til o‘qitishda autetik video materiallardan foydalanish
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7643
Zamonaviy ta’lim tizimida til o‘rganish jarayonini samarali va qiziqarli qilish muhim ahamiyat kasb etadi. Bu borada autetik video materiallardan foydalanish o‘qituvchilar uchun keng imkoniyatlar yaratadi. Ushbu maqolada til o‘qitishda autetik video materiallardan foydalanishning afzalliklari, qo‘llanilish usullari va ba’zi tavsiyalar muhokama qilinadi. Durdona Nodirbek qizi QambaraliyevaIlmiy rahbar: Mavjuda Mardievna Bolibekova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664295297Turli millat va madaniyatlarda stressga munosabatlar
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7644
Stress - bu jismoniy va ruhiy salomatlikka salbiy ta’sir ko‘rsatadigan holat bo‘lib, uning sabablari va unga qarshi kurashish usullari madaniy va ijtimoiy omillarga bog‘liq ravishda farqlanadi. Ushbu maqola turli millat va madaniyatlar doirasida stressning qanday tushunilishi, unga qanday munosabatda bo‘lish va stressni boshqarish usullari haqida tahlil qiladi. Maqola turli madaniyatlarda stressning tushunilishi va unga yondashishdagi tafovutlarni, shuningdek, ijtimoiy, psixologik va kasbiy omillarni o‘rganadi. Mahbuba Erkinjon qizi Berdiqulova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664298302ХIХ asr birinсhi yarmida rus musiqa madaniyati
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7645
Mazkur maqola XIX asr birinchi yarmida rus musiqa madaniyatining rivojlanish yo‘llari, unga ta’sir ko‘rsatgan omillar va muhim kompozitorlar ijodini tahlil qiladi. Bu davrda rus milliy musiqa maktabining shakllanishi, opera janrining taraqqiyoti, milliy folklor an’analarining professional musiqaga kirib kelishi kabi jarayonlar ko‘rib chiqiladi. Maqolada Mixail Glinka va uning izdoshlari tomonidan yaratilgan asarlar, ularning musiqa san’atining kelgusi rivojlanishiga ta’siri o‘rganiladi. Shuningdek, musiqiy hayotning ijtimoiy aspektlari, konsert faoliyatining rivojlanishi va musiqa ta’limining shakllanishi haqida ma’lumot beriladi. Madina Zokirovna Islomova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664303307O‘quvchilarni skripka cholg‘u asbobiga o‘rgatish metodıkаsı
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7646
Ushbu maqola skripka cholg‘u asbobiga o‘rgatish metodikasi, uning tarixi, nazariy asoslari va amaliy ahamiyatini yoritib beradi. Maqolada skripka ijrochiligining anatomik-fiziologik asoslari, o‘quvchilarning yosh xususiyatlariga mos o‘qitish usullari, boshlang‘ich ko‘nikmalardan professional mahoratgacha bo‘lgan ta’lim bosqichlari tahlil qilinadi. Shuningdek, skripka ijrochiligi maktablari, notani o‘qish, yoy texnikasi, chap qo‘l texnikasi, suzish texnikasi, artikulyatsiya, dinamika va ifodali o‘yinni shakllantirish bo‘yicha metodlar tadqiq etiladi. Maqolada zamonaviy skripka pedagogikasidagi innovatsion yondashuvlar, guruh va individual darslarning samaradorligi, o‘quvchilarni rag‘batlantirish usullari ham o‘z aksini topgan. Madina Zokirovna Islomova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664308319Приёмы, методы преподования тренировочного процесса в группах по художественной гимнастике
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7647
Анотация: К достоинствам урочной формы проведения занятий следует также отнести их коллективность. Находясь в среде своих товарищей, занимающийся может легче обнаружить и исправить свои недостатки. Под руководством преподавателя он учит своих товарищей и учится у них не только правильным способам выполнения упражнений, но и этике поведения. Гимнастику отличает многообразие упражнений, предоставляющих широкие возможности для наиболее успешного решения конкретных педагогических задач. Гимнастика - система специально подобранных физических упражнений, методических приемов, применяемых для укрепления здоровья. Мехрангиз Фахриддин кизы ЮсуповаМахмуд Мухаммедович Тураев
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664320327Организация тренировочного процесса в группах по художественной гимнастике
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7648
Процесс тренерской работы можно описать как планирование того, что вы собираетесь делать, выполнение планов и затем подведение итогов сделанного. Этот процесс планирования - выполнения - анализа в работе тренера является цикличным, он повторяется вновь и вновь. Тренировочный процесс - это комплексная и системная программа подготовки спортсменов. Если вам необходимо подтянуть свою технику, индивидуальное мастерство, чтобы наверстать упущенную базу или повысить свою игровую конкурентоспособность, вам нужен этот формат. Программа составляется персонально под игрока. Тренировочный процесс включает в себя техническую, физическую,тактическую, психологическую, теоретическую подготовку. Мехрангиз Фахриддин кизы ЮсуповаМахмуд Мухаммедович Тураев
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664328336Intensive English learning methods and their impact on language proficiency
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7649
In this study, the effectiveness of the Accelerated Communicative Learning Method in English language acquisition is examined. The research analyzes the impact of intensive learning techniques on students’ fluency, confidence, and retention of vocabulary and grammar. Various aspects of modern language education are considered, including interactive teaching strategies and technological tools. The study provides a compaarative analysis of traditional and intensive learning methods, highlighting their advantages and limitations. Furthermore, the article presents the results of an experimental study that evaluates the role of educational equipment in enhancing linguistic competence. The effectiveness of different tools, such as interactive whiteboards, headsets, and gamified learning platforms, is assessed. The findings demonstrate that an immersive and communicative approach significantly improves students’ language proficiency. The research provides practical recommendations for implementing intensive methodologies in language education to achieve better learning outcomes. Dildora SafarovaNulifar XolmurodovaNozima Kuchkarova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664337340Davlat strategiyalarining kambag‘allikni qisqartirishga ta’siri
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7650
Ushbu maqola jadal ijtimoiy va iqtisodiy o‘zgarishlarni boshdan kechirayotgan O‘zbekistonda kambag‘allikni bartaraf etishga qaratilgan hukumat tadbirlarining samaradorligini o‘rganadi. Siyosatni amalga oshirish, institutsional islohotlar va aholini jalb qilish ob’ektivi orqali tadqiqot davlat tashabbuslari so‘nggi yillarda kambag‘allik tendentsiyalariga qanday ta’sir qilganini baholaydi. Aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlarini qamrab oluvchi bandlik yaratish, ijtimoiy himoya mexanizmlari va inklyuziv rivojlanish strategiyalariga alohida e’tibor qaratilmoqda. Natijalar kambag‘allikning bosqichma-bosqich, ammo o‘lchanadigan darajada kamayib borayotganini ko‘rsatadi, bu asosan hukumatning islohotlar bo‘yicha majburiyatlari va xalqaro hamkorlik tufayli yuzaga keladi. Biroq, doimiy tuzilmaviy muammolar va mintaqaviy nomutanosiblik yanada barqaror, moslashuvchan va mahalliy ma’lumotga ega yondashuvlar zarurligini ta’kidlaydi. Maqola adolatli rivojlanish yo‘llarini shakllantirishda davlat aralashuvining kengroq oqibatlari haqida fikr yuritish bilan yakunlanadi. Abbos Komilovich Tuykulov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664341347Tijorat banklarida jismoniy shaxslarni kreditlash amaliyotini takomillashtirish
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7651
Ushbu maqola tijorat banklarida jismoniy shaxslarni kreditlash amaliyotini takomillashtirishga qaratilgan. Maqolada kreditlash jarayonidagi mavjud muammolar, banklar va mijozlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar, shuningdek, kredit politikasini yaxshilash va mijozlarning ishonchini oshirish bo‘yicha tavsiyalar ko‘rib chiqiladi. Jismoniy shaxslarning moliyaviy holatini tahlil qilish, qarz berishning samaradorligini oshirish, risklarni boshqarish va kredit qaytish darajasini yaxshilash kabi masalalar o‘rganiladi. Shuningdek, zamonaviy texnologiyalar va innovatsiyalar yordamida kreditlash amaliyotini samarali boshqarish usullari muhokama qilinadi. Jahongir Kamiljon o‘g‘li Xalilayev
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664348353O‘zbekistonda kambag‘allikni qisqartirish chora-tadbirlari
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7652
Ushbu maqola O‘zbekistonning amalga oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy o‘zgarishlar kontekstida kambag‘allikni qisqartirish bo‘yicha amalga oshirayotgan ko‘p qirrali strategiyalarini ko‘rib chiqadi. An’anaviy daromadga asoslangan ta’riflardan tashqariga chiqib, tahlil kambag‘allikni ta’lim, sog‘liqni saqlash, bandlik va ijtimoiy himoyadan cheklangan foydalanishning murakkab o‘zaro ta’siri sifatida ko‘rib chiqadi. Muhokama mamlakatda aholi bandligini ta’minlash, qishloqlarni rivojlantirish, ijtimoiy yordam tizimini isloh qilish va inklyuziv xizmatlar ko‘rsatish borasidagi sa’y-harakatlarga alohida e’tibor qaratilmoqda. Aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlarini, xususan, ayollar va qishloq aholisini milliy rivojlanish strategiyalariga integratsiyalashuviga alohida e’tibor qaratilmoqda. Shuningdek, institutsional islohotlar, xalqaro hamkorlik va moslashuvchan siyosatni ishlab chiqishning roli o‘rganiladi. Ushbu chora-tadbirlarni barqaror rivojlanishning keng doirasi doirasida baholash orqali maqola O‘zbekistonda kambag‘allikni bartaraf etish bo‘yicha samarali natijalarni shakllantirishda tenglik, barqarorlik va ishtirokchi boshqaruv muhimligini ta’kidlaydi. Abbos Komilovich Tuykulov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664354361The role of ESG principles in attracting foreign investments
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7653
Environmental, Social, and Governance (ESG) principles have become a critical factor in global investment decisions. Investors increasingly prioritize sustainability, ethical governance, and social responsibility when allocating capital. This paper examines how strong ESG performance enhances a country's or company's ability to attract foreign direct investment (FDI). Using case studies and comparative analysis, we demonstrate that nations and firms with robust ESG frameworks experience higher investment inflows, reduced risk premiums, and improved long-term financial performance. Doniyorbek Ruziokhunov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664362365Tilda ifoda va san’atda tasvir: inson tafakkurining ikki qirrasi
https://www.openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7654
Tilda ifoda va san’atda tasvir - bu inson tafakkurining ikki qanoti kabidir: biri so‘z orqali ma’no izhor etsa, ikkinchisi ranglar va shakllar orqali tuyg‘uni jonlantiradi. Til aqlni gapirsa, san’at yurakni so‘zlatadi; biri fikrni tartibga soladi, ikkinchisi uni erkinlikka chorlaydi. Ular birgalikda inson ongining chuqurligini, borliqni anglash istagini va ichki olamini to‘la ochib beradi. Bu - inson tafakkurining ikki qarama-qarshi, ammo uyg‘un qirrasidir. Til orqali inson o‘z fikrini aniqlik va mantiq doirasida ifoda etsa, san’at orqali u ichki kechinmalarini, ong ostidagi noaniq, ammo teran tuyg‘ularini namoyon etadi. Birinchisi - tafakkurning mantiqiy asosini, ikkinchisi esa emotsional va intuitiv yo‘nalishini o‘zida aks ettiradi. Bu ikki ifoda shakli birgalikda inson ruhiyatining murakkab va ko‘p qatlamli tabiatini ochib berishga xizmat qiladi. Inson tafakkur qilar ekan, uni doim ziddiyatlarga soluvchi ikki qarash mavjud bo‘ladi. Inson bir narsani o‘ylar ekan, shu zahotiyoq uning qarashlariga qarshi fikr tug‘iladi. Hammaga ma’lumki, tafakkur - inson aqliy faoliyatining eng yuksak shakli. Demak, biz tasavvur qilgan narsaning o‘ziyoq tafakkurimizda shakllanib bo‘lgan bo‘ladi. Biz o‘ylagan fikrlar esa tasavvurimizda. Inson qachonki fikr chegarasini kesib o‘tar ekan, uning bu ishga bo‘lgan ishonchi ortadi, muvaffaqiyati kengayadi. Shu o‘rinda bir savol tug‘iladi: bu jarayon mobaynida insonga to‘sqinlik qiluvchi obyektiv yoki subyektiv muammolar uchrasa-chi? Bunda insonga uning ongi, ya’ni aqli yordamga keladi. Ong odamlar hayotida ular tanlaydigan va qo‘llab-quvvatlaydigan fikrlari tufayli ham hukmronlik qiladi. Ongni xuddi xarakterning ichki “kiyimi” va sharoitlarning tashqi “kiyimi”ni tikuvchi chevarga o‘xshatish mumkin. Agar hozirgacha siz og‘riq va umidsizlikni his qilgan bo‘lsangiz, endilikda to‘g‘ri fikrlash orqali siz baxt va ruhiy poklanishga erishishingiz mumkin. Insonlar doim muloqotda bo‘ladi, gaplashadi va suhbat quradi. Ular boshqalarga ichki hislarini tilda ifoda qilishadi. Fikrini ifodalab berishda ko‘maklashuvchi eng muhim vosita bu - til. Ba’zida esa til insonning o‘ziga qarshi vosita sifatida ham ishlashi mumkin. Linora Alijon qizi ShermuhammedovaNazoratchi: Muqaddas Ikromovna Murodova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-04-262025-04-2664366369